نخستین همایش ملی اقتصاد مقاومتی با حضور جمعی از مسئولان و صاحب نظران کشور روز پنجشنبه، بیست و هشتم اردیبهشت ماه سال 1391 در سالن شهید بهرامی دانشگاه علم وصنعت ایران برگزار شد.
در بخشی از این همایش، دکتر جلیلی، دبیر شورای عالی امنیت ملی کشور، با اشاره به تحریمهای اعمال شده علیه ایران طی 30 سال گذشته، گفت: آنهایی که احساس میکنند با تحریمها میتوانند به ملت ایران فشار وارد کنند، در زمین ما بازی میکنند؛ چرا که این حرکت باعث میشود شکل گیری طرح جدید جمهوری اسلامی و کارآمدی آن در عرصههای مختلف، سرعت بیشتری بگیرد که پیشرفتهای ما حاصل همان اندیشه تحریم است .
دبیر شورای عالی امنیت ملی با اشاره به اظهارات مطرح شده مبنی بر اینکه زمان برای گفتوگو در حال پایان است، اظهار داشت: آنچه رو به پایان است زمان برای فشار به ملت ایران است چرا که بدون شک، مسیر فشار به ملت ایران، موجب مقاومت و پیشرفت بیشتر ما خواهد شد .
میهمان ویژه اولین همایش اقتصاد مقاومتی، با طرح این سؤال که چرا امروز این گونه با انقلاب اسلامی مقابله میشود؟ گفت: بدون شک انقلاب اسلامی در زمانی ظهور یافت که در مناسبات بینالمللی در عرصههای مختلف، انحصاراتی رقم زده شده بود، انحصار در قدرت، ثروت و انحصار در مدل سیاسی .
وی ادامه داد: کسانی توانسته بودند به مدد ابزارهای مختلف نظامی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و رسانهای برای آنچه باید در این عرصه حاکم باشد، مدلهایی را ترسیم کرده و به جد دنبال آن بودند که کسی مانع آنها نشود .
جلیلی مهمترین دلیل مقابلهای که در روزهای اول انقلاب اسلامی علیه آن شکل گرفت را احساس خطری خواند که در دنیا به وجود آمده بود، مبنی بر اینکه اندیشهای جدید پیدا شده که در مراحل اول، ادعا دارد که این انحصار باید شکسته شود .
دبیر شورای عالی امنیت ملی، تفاوت بین دو اندیشه را یک تقابل و رویارویی جدی خواند و افزود: این تفاوت تنها در یکسری مسائل نیست، بلکه در تمام ابعاد وجود دارد و این اندیشه میتواند عرصه را برای آنها تنگ کرده و انحصار آنها را بشکند .
جلیلی ادامه داد: آنها احساس میکنند این حرف جدید، قابلیت اجرایی داشته و میتواند به عمل تبدیل شده و نافذ و کارآمد باشد. این اندیشه میتواند بسیاری از نظامها و مناسبات در عرصههای مختلف را تغییر دهد و به همین دلیل تلاش میکنند تا این اندیشه دینی شکل نگیرد، الگو نباشد و تبدیل به یک مدل برای مناسبات اجتماعی نشود .
دکتر مهدی غضنفری، وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز در بخشی از این همایش اظهار داشت: جمهوری اسلامی ایران از نظر تولید ناخالص داخلی، رتبه دوم در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا و رتبه ۱۷ در بین ۱۸۳ کشور جهان را دارااست و این از گزارشها از بانک جهانی و صندوق بینالمللی پول به دست آمده است .
وی افزود: در مذاکرات 1+5 که در پیش است در واقع با یک اقتصاد رتبه ۱۷ در جهان شرکت میکند،کشوری که دارای تنوع معدنی است و در این زمینه رتبه ۱۰ در جهان را دارد و اگر کشورهای دیگر نفت ایران را نخرند بسیاری مواد معدنی دیگر، جایگزین نفت دارد .
وزیر صنعت، معدن و تجارت افزود: ایران در تولید سیمان، جزو ۱۰ کشور برتر دنیاست که این بر اساس گزارش آنکتاد و سازمان تجارت جهانی است. همچنین در سرب و روی، بزرگترین کارخانه خاورمیانه در ایران قرار دارد و در تولید فولاد، رتبه ۱۷ جهان را به خود اختصاص داده است .
غضنفری با اشاره به سفر اخیر دولت به خراسان گفت: در این سفر ۲۰ میلیون تن ظرفیت جدید کارخانه کنسانتره و گندله مواد خام تولید فولاد، احداث شد که با ۲۰ میلیون تن ظرفیت ایجاد شده تولید، در واقع ۴۰ میلیون تن ظرفیت احداث خواهد شد .
وی افزود: در صنایع مس، ایران جزو ۱۰ کشور اول جهان است و در تولید کاشی و سرامیک رتبه پنجم، در معادن فیروزه و تولید این سنگ قیمتی رتبه اول، در صادرات پسته و زعفران رتبه نخست و در داشتن شرکتهای دانشبنیان، رتبه ۴۰ را کسب کرده است .
وزیر صنعت، معدن و تجارت افزود: اقتصاد ایران، یک اقتصاد دارای انبوهی از مزیتهای خدادادی است که آسیبپذیری آن به حداقل کاهش یافته و فرصتهای بیشماری در اختیار دارد که تحریمشدنی نیست .
وی افزود: جنس تحریمها بیش از آنچه سختافزاری باشد، نرمافزاری است بنابراین هرگونه گسست و اختلاف بین مسئولان کشور به ضرر منافع ملی تمام میشود .
وزیر صنعت، معدن و تجارت افزود: غربیها میخواهند با اعمال فشار، مردم را از پشت سر انقلاب خارج کنند و درصدد ایجاد بدبینی و نااطمینانی در مردم نسبت به مسئولان کشور هستند، بنابراین رسانهها باید در این زمینه آگاه باشند .
غضنفری افزود: انرژی هستهای و پیشرفتهای اقتصادی، مورد تأکید نظام است که با تغییر دولتها، سیاست کلی نظام در این زمینه عوض نمیشود .
جبلعاملی، رئیس دانشگاه علم وصنعت ایران نیز بعد از خیرمقدم به شرکت کنندگان و میهمانان اولین همایش اقتصاد مقاومتی گفت: مباحثی که از صبح مطرح شد لزوم توجه به این نکته مهم را یادآور می شود که در تنظیم مناسبات و روابط اقتصادی چه در درون کشور و چه در تعامل با سایر کشورها ، توجه به الگو و نظام باید در صدر الویتها قرار گیرد. وی افزود: دو رویکرد در طراحی الگو همواره مورد چالش بوده و ما متاسفانه معمولا رویکرد اول را مورد توجه قرار دادیم در رویکرد اول در الگو سازی برای همه مناسبات از جمله مسائل اقتصادی، چارچوبها، زیربناها و اصول حاکم بر نظام؛ اصول ، چارچوب و نظام مبتنی برتفکر غربی بوده و ما صرفا سعی کردیم با بعضی مفاهیم کلی ارزشی، رنگ و بوی اسلامی به آن دادهایم.
جبلعاملی در تشریح مطلب خود از موضوع بانکداری اسلامی به عنوان مثال نام برد و گفت: مبنا، اصول و شالوده نظام بانکداری در کشور ما ربوی است و متاسفانه در این زمینه بدون اینکه اصول و زیربناها تغییر کند، مفاهیم ارزشی به آن تزریق میشود که این موضوع صرفا یک شرایط پیچیده را ایجاد میکند.
رئیس دانشگاه علم وصنعت ایران از «نظام سازی مبتنی بر اندیشههای ناب اسلامی» به عنوان رویکرد دوم در تدوین مناسبات اقتصادی نام برد و گفت: نظام اسلامی الان به نقطهای از بلوغ رسیده که باید برای پیشبرد نظام و حرکت به سمت حکومت اسلامی، میبایست نظامسازی کند.
وی افزود: درنظام اقتصادی هم ما نیازمند الگو هستیم و این نکته را هم نباید فراموش کرد که نمیتوان در جامعه اسلامی یک نظام اقتصادی مبتنی بر آموزههای اسلامی داشت ولی سایر نظامها را فراموش کرد.
جبلعاملی گفت: برای اینکه این نظام شکل بگیرد و انسجام داشته باشد میبایست به نقش مهم و اساسی رهبری در نظام اسلامی توجه ویژه داشت.
وی در تشریح مطلب خود افزود: وقتی ولایتمداری و ولایتپذیری در نظام اسلامی حاکم نباشد گفتمانهای مختلف غالب میشود و حتی اگر نظام و الگویی وجود داشته باشد، نمیگذارد انسجام در آن الگو به وجود بیاید.
دکتر علیرضا معینی، سرپرست دانشکده مهندسی پیشرفت دانشگاه علم وصنعت ایران و دبیر اولین همایش اقتصاد مقاومتی، نیز در سخنانی در ابتدای این همایش اظهار داشت: استعمارگران به اندازه 10 قرن درآمد نفت ایران از کشورهای مختلف جهان چپاول کردهاند و از مهمترین رموز موفقیت اقتصاد ملی، حمایت از تولید و کار و سرمایه ایرانی است .
عضو هیات علمی دانشگاه علم و صنعت ایران افزود: حدود صد سال پیش 12 نفر از علمای اصفهان، نامهای نوشتند که از امروز قبالهجات و نامهها که بر روی کاغذهای غیرایرانی نوشته شود امضا نمیکنیم و ملبوس مردانه اگر غیر از ایرانی باشد استفاده نخواهیم کرد . وی افزود: این مسئله نشان میدهد علما از گذشته به فکر حمایت از تولید ملی بودهاند .
معینی گفت: برای مهار تورم در کشور لازم نیست انگیزههای منفعتطلبانه داشته باشیم بلکه اگر به دستور قرآن عمل کرده و از ربا دوری کنیم، باعث رشد ما و محو تورم میشود همچنان که خداوند میفرماید ربا موجب رکود و صدقات موجب افزونی و رشد میشود .
یکی دیگر از سخنرانان قبل از ظهر اولین همایش ملی اقتصاد مقاومتی دکتر درخشان، عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی، بود که در سخنانی، با بیان اینکه اصلاح فرهنگ اقتصادی در دست مدیران اقتصادی کشوراست، تبلیغات محصولات خارجی را در تضاد با اقتصاد مقاومتی برشمرد و گفت: آیا مدیران اقتصادی، تهاجم اقتصادی و فرهنگی را نمی بینند؟ پول درآوردن به معنای از بین بردن زیربناهای تولید و سرمایه در کشور نیست و مقام معظم رهبری بر این موضوع که لزومی بر توجه بیش از حد مارک های خارجی وجود ندارد، تاکید دارند.
همایش اقتصاد مقاومتی، عصر روز پنجشنبه نیز با سخنرانی دکتر محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام، ادامه یافت. وی در بخشی از سخنان خود، با بیان اینکه اقتصاد مقاومتی در واقع مقاومتی در برابر یک مقاومت است، گفت: صد سال است که غرب در برابر پیشرفت ایران مقاومت میکند.
رضایی افزود: غربیها در ظاهر کار، درباره آزادی و توسعه در ایران سخن میگویند، اما در ورای آن یک اراده بسیار جدی برای جلوگیری از پیشرفت ایران مشاهده میشود.
دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام اضافه کرد: از یاد نبردهایم که از دل مشروطه، رضاخان و از دل ملی شدن صنعت نفت، سپهبد زاهدی را بیرون آوردند و در دوره ۳۰ ساله انقلاب اسلامی نیز از هیچ توطئه و کودتایی فروگذار نشد.
وی اظهار داشت: منشأ همه اینها از غرب است و به اشکال مختلف ظاهر میشود، چنانکه قبل از انقلاب با اقتصاد استعماری با ما مقابله میکردند، به طوری که ایرانیها حتی توپخانههای ایران را نیز نمیتوانستند اداره کنند.
وی افزود: وقتی سال اول جنگ، مهمات ما تمام شد، دیدیم کارخانهها نمیتوانند برای ما مهمات بسازند، چرا که مدل اقتصادی ما را وابسته طراحی کرده بودند .
رضایی گفت: در کنار جنگ، غربیها تحریمها را نیز آغاز کردند و از ۳ یا ۴ سال پیش به اوج خود رساندند.
رضایی افزود: ویژگی تحریم جدید، آن است که از شورای امنیت گرفته شده و آمریکا فراتر از آن نفت و بانک مرکزی ما را نیز تهدید کرده است.
وی با طرح این پرسش که آیا مشکل به مسئله هستهای باز میگردد، گفت: واقعیت آن است که مسئله آنها جلوگیری از پیشرفت ایران و متوقف کردن آن در یک سطح خاص است.
وی تأکید کرد: اگر چنین قصد تاریخی صد سالهای علیه ما وجود دارد، آیا ما نباید نحوه اداره اقتصاد را تغییر داده و نگاه رویاپردازانه به غرب را فراموش کنیم .
دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: اقتصاد مقاومتی از این زاویه قابل مطالعه است، چنانکه میتواند یک رویکرد و یک جهتگیری باشد، یعنی همان رویکردی که در سیاست و دفاع، ما را نجات داد.
وی افزود: ما امید خود را از سازمانهای بینالمللی بریدیم، خودمان را باور کردیم، به خود جرأت دادیم و وارد عرصههای ممنوعه شدیم و درست از همین نقطه با تغییر رویکرد، پیروزیها آغاز شد.
در پایان این همایش بیانیهای به شرح زیر قرائت شد:
باسمه تعالی
«ما باید بتوانیم قدرت نظام اسلامی را در زمینهی حل مشکلات اقتصادی به همهی دنیا نشان دهیم؛ الگو را بر سر دست بگیریم تا ملتها بتوانند ببینند که یک ملت در سایهی اسلام و با تعالیم اسلام چگونه میتواند پیشرفت کند.»
مقام معظم رهبری
با بررسی بیانات مقام معظم رهبری در سالهای اخیر، متوجه میشویم ایشان اهمیت و اولویت ویژهای برای مسائل اقتصادی قائل شدهاند. این موضوع از چند جنبه مورد تاکید قرار گرفته است: اولا ما باید بتوانیم به سایر ملتهای آزادیخواه جهان، نمونهای از الگوی موفق پیشرفت مبتنی بر اندیشههای اسلامی را نشان بدهیم، دوما توان نظام اسلامی در حل مسائل اقتصادی را به اثبات برسانیم و سوما بر تهدیدات دشمنان که به شدت معطوف مسائل اقتصادی شده است غلبه کنیم .
نظام جمهوری اسلامی به دلیل پیگیری آرمانهای عدالتخواهانه، همواره مورد خشم و نفرت سلطهگران جهانی و در راس آنها آمریکا قرار دارد. این زورگویان برای تسلیم کردن ملت ما و پشیمان کردنمان از راهی که آمدهایم، انواع فشارهای سیاسی و فرهنگی را بر کشور ما وارد کردهاند. به طور خاص در این برههی زمانی، تلاشهای دشمنان معطوف مسائل اقتصادی شده است و کشور ما را مورد تحریمهای مختلفی قرار دادهاند .
آنها قصد دارند با این تحریمها، روابط تجاری ما را با سایر کشورها محدود کنند، نقل و انتقال کالا و وجوه را در سطح بینالمللی با مشکل مواجه کنند، درآمدهای کشور را کاهش دهند، و ما را از دسترسی به بعضی از نیازهای ضروری کشور که سابقا از خارج تامین میشده بازدارند. این حجم عظیم تحریمها در دنیا سابقه نداشته است، به طوریکه حتی بخشی از این تحریمها هر ملتی را به تسلیم وامیدارد .
برخی از مسئولان فکر میکنند این تحریمها زودگذر است و به دنبال راهحلهای کوتاه مدت برای پشت سر گذاشتن این دوران میگردند. غافل از اینکه تقابل ذاتی و دائمی میان جمهوری اسلامی و سلطهگران جهانی محدود به دورهای خاص نخواهد بود و آنها تا ملت ما را به طور کامل تسلیم نکنند، دست از دشمنی نخواهند کشید. ضمن اینکه این گونه راهِحلهای کوتاه مدت که عمدتا مبتنی بر باجدهی به واسطهها و دلالها برای دور زدن تحریمها میباشد، باعث میشود فساد در کشورمان گسترش بیابد، قدرت سیاسیمان در ابعاد بینالمللی تضعیف شود و اقتصاد کشورمان به دست عدهای خاص بیفتد و در نتیجه باعث بروز نارضایتی در مردم خواهد شد .
در مقابلِ این مسئولان، عدهای از کارشناسان هم هستند که همواره الگوهای اقتصادی غربی را برای کشور تجویز میکنند. این الگوها که مبتنی بر آزادسازی اقتصادی، جهانی شدن، پذیرش نظامات اقتصادی موجود و تقسیم کار جهانی، وابستگی به کشورهای ثروتمند و تلاش برای جذب سرمایههای خارجی به قیمت سازش با جنایتکاران و سلطهگران میباشد، نه تنها اهداف نظام جمهوری اسلامی را برآورده نخواهد کرد، بلکه بدترین راهحل در چنین شرایطی میباشد .
نظام جمهوری اسلامی با توجه به ویژگیهای خاص خود در ابعاد مختلف از جمله بعد اقتصادی نیازمند الگوهای ویژهای میباشد. این الگوها هم باید منطبق بر آرمانها و عقاید اسلامی ما باشد و هم متناسب با ویژگیهای بومی کشور طراحی شود. داشتن الگوی مناسب پیش شرط پیشرفت و توسعه همهجانبه است. بعضی از ویژگیهای الگوی مناسب برای پیشرفت اقتصادی کشور عبارتند از :
• مشارکت فعال همهی مردم در اقتصاد به گونهای که اقتصاد در دست عدهای محدود قرار نگیرد
• با توجه به شرایط جنگ و تحریم طراحی شده باشد
• باعث افزایش توان نظام در عرصهی سیاست خارجی و مقابله با سلطه گران شود
• تضمین کنندهی پیشرفت کشور توامان با گسترش عدالت اجتماعی باشد
• تضمین کنندهی شکوفا شدن مزیتهای بالقوهی کشور در عرصههای مختلف باشد
• حافظ ثروتهای ملی کشور از جمله منابع طبیعی و خدادادی باشد
حرکت به سمت دستیابی به چنین الگویی باید از مدتها پیش شروع میشده است و از کارشناسان و متخصصان حوزه و دانشگاه انتظار میرود تحقیقات و پژوهشهای خود را با رویکرد دستیابی به چنین الگویی انجام دهند؛ الگویی که رهبری از آن به عنوان «اقتصاد مقاومتی» یاد فرمودهاند .
یکی از مهمترین ابعاد الگوی اقتصاد مقاومتی، حمایت از تولید ملی، با هدف افزایش توان رقابتی و صادرات محصول میباشد. این موضوع ضمن افزایش قدرت دفاعی و پدآفندی نظام، باعث تسریع رشد و پیشرفت کشور و ایجاد اشتغال پایدار میشود. حمایت از تولید ملی در دو حوزه اولویت مییابد :
1- صنایعی که با نیازهای ضروری کشور ارتباط دارند از جمله صنایع غذایی، دارو و انرژی
همانطور که دشمنان در موضوع تحریم بنزین نشان دادند، از هیچ کاری برای ضربه زدن به نظام ما خودداری نخواهند کرد. لذا مسئولین باید برای تولید این گونه محصولات در داخل کشور یا تامین آنها از طریق شرکای مطمئن تجاری اقدام نمایند .
2- صنایع پیشرفته یا Hi-tech
به اعتقاد بسیاری از کارشناسان برای جبران عقب ماندگیهای بزرگ کشور، ایجاد اشتغال، تولید ثروت و صادرات محصول به دنیا تنها راه سوار شدن بر موجهای جدید فناوری است، زیرا در این زمینهها فاصلهی ما از دنیا کمتر است. از این رو لازم است مسئولین اقدامات مناسبی را برای حمایت از تولید ملی در این زمینهها انجام دهند .
در پایان ذکر این نکته لازم است که تحریمها نه تنها مانع رشد و پیشرفت کشور عزیزمان نیست، بلکه همانطور که در گذشته نیز نشان داده، باعث خودکفایی در نیازهای ضروری و همین طور اصلاح سازوکارهای معیوب اقتصادی خواهد شد . اکنون که رهبر انقلاب حکم به جهاد در عرصه اقتصاد داده و خط مقدم را تولید ملی قرارداده است ، لازم است تا مسئولین، کارشناسان و همه مردم تلاش خود را در این جهت معطوف نمایند و بار دیگر به دنیا نشان دهند که ملت ایران از آرمانی که برگزیده است کوتاه نخواهد آمد .
آدرس وب سایت: http://www.menc.ir