دفاعیه دکتری

اساتید راهنما:

دکتر محسن فیضی
دکتر محمد علی خانمحمدی

چکیده
جهت لحاظ کردن ایده های معماری در طراحی مهندسی بیونیک پوسته ها، ایده پردازی باید بصورت یکپارچه انجام شود. اما معماران و مهندسان دارای زبان مشترک نیستند و در تعامل فکری آنها  مشکل وجود داشته و برقراری ارتباط موثر بین آنها زمان بر و سخت است. بطوریکه معماران قادر به تعامل فکری مناسب با مهندسان بخصوص در طراحیهای یکپارچه نیستند. این مسئله باعث می شود تا معماران نتوانند حضور موثر در طراحیها داشته و بر نتیجه طراحی اثر قابل توجهی داشته باشند. در این تحقیق، ایده پردازی یکپارچه معمار و مهندس مکانیک جهت طراحی پوسته سکونتگاه آینده بشر در مریخ با شیوه بیونیک مطالعه شده است. دانش حاصل از پدیده‌های زیستی در این تحقیق در شش مرتبه انتزاعی تقسیم‌شده‌است که شامل چهار مرتبه قیاسی عملکرد، مکانیسم، ساختار، فرم و مراتب مشابهت انحرافی کاربرد مستقیم و مفهومی می‌شوند. مطالعه عملکرد فکری طراحان، در محتوا و فرایند ایده پردازی و پردازش اطلاعات در فضای مسئله و تعامل فکری صورت  گرفته است. تاثیر تخصص طراح و مراتب انتزاعی بر تفکر طراحان و تعامل فکری آنها با هم بررسی شده است.  از روش تحلیل پروتکل برای مطالعه تفکر طراحان استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که معماران و مهندسان به دلیل داشتن پیشینه آموزشی و تمرینات متفاوت دارای شیوه تفکر و مدلسازی ذهنی متفاوت هستند. ذهنیت و تفکر مهندسان بیشتر از معماران، سلسله مراتبی و علت و معلولی است در حالیکه ذهنیت و تفکر معماران کمتر سلسله مراتبی است و بر اساس رابطه تداعی گونه فرم و معنا است.  داشتن ذهنیت سلسله مراتبی عملکرد ایده پردازی و تفکر و تعامل فکری طراح را ارتقا می بخشد. همچنین ذهنیت سلسله مراتبی باعث استدلال عمیق تر و تفکر عمیق تر می گردد.  از اینرو  معماران سطحی تر از مهندسان می اندیشند و  وجوه فکری محدودتر داشته و تعامل فکری کمتری می توانند داشته باشند. جهت ارتقا عملکرد فکری معماران در طراحی یکپارچه با مهندسان یک مدل طراحی ارائه شده است که دارای مراتب انتزاعی سلسله مراتبی و مرتبط به صورت علت و معلولی بوده تا مدل ذهنی معماران را تکمیل کند و با مدل ذهنی  مهندسان یکپارچه سازد. مدل پیشنهادی یک مدل تکمیلی برای مدل طراحی مهندسی ساختار_رفتار_عملکرد است. این مدل دارای مراتب فرم، ساختار، مکانیسم، عملکرد و معنا (مقصود) است.
 
 
واژه‌های کلیدی: تفکر طراحی، ایده پردازی یکپارچه، مدل انتزاعی طراحی، طراحی معماری، طراحی مهندسی